مراقبه و مدیتیشن، هر دو باعث تمرین دادن ذهن می شوند تا فرد بتواند مدیریت بیشتر و آگاهانه تری بر روی افکار خود داشته باشد که نه تنها مراقبه و مدیتیشن موجب سلامت ذهن و روان می شوند بلکه برای بهبود سلامتی جسمی هم خیلی موثر واقع می شوند. این دو فرآیند می توانند مثبت اندیشی را هم در افراد ایجاد کنند که خیلی در جامعه امروزی می تواند کمک کننده باشد.
مراقبه چیست ؟
مراقبه روشی حیاتی برای پاکسازی و آرامش ذهن است که تاثیرات شگفت انگیزی روی افزایش تمرکز، کاهش استرس و اضطراب، جلوگیری از افسردگی و لذت بردن از زندگی در لحظه ی حال را دارد. انجام تمرینات مراقبه سبب می شود که فرد در آن به آرامش روانی و ذهنی دست پیدا کند. تحقیقات نشان می دهد که صرف زمان کوتاهی در طول روز برای انجام تمرینات مراقبه تاثیرات بسیار عمیق و مهمی بر عملکرد ذهن، کنترل ذهن و افزایش توجه می گذارد. انسان امروزی به دلیل سرعت بالای زندگی، توجه بسیار کمی به ذهن و درون خود دارد و همین موضوع سبب ایجاد نارضایتی در او می شود. برای رسیدن به احساس رضایت درونی باید توجه خود را از محیط بیرون به درون خود معطوف کرد.
مناسب ترین زمان برای انجام مراقبه چه زمانی است ؟
بهترین زمان برای انجام مراقبه قبل از طلوع خورشید، هنگام غروب آفتاب و همچنین قبل از خواب است. صبح زود یک زمان مناسب برای تمرین مراقبه است و باعث می شود تا ذهن شما تازه و آماده به کار شود. این زمان برای بسیاری از افراد زمان مناسبی است و همچنین به آن ها انگیزه می دهد تا اهداف روزانه یشان را تعیین کنند و با انرژی بیشتری به کار های خود بپردازند.
مراقبه در هنگام غروب آفتاب هم می تواند بسیار مفید باشد و به افراد کمک کند که خود را برای یک خواب شبانه راحت آماده کنند. مراقبه قبل از خواب هم به افراد کمک می کند که ذهن شان را از درگیری و افکار پراکنده خالی کنند و به آرامشی عمیق دست پیدا کنند. مدت زمان انجام مراقبه به افراد، اهداف و اولویت هایشان بستگی دارد اما حتی یک مراقبه ی سریع پنج دقیقه ایی هم می تواند روی فرد تاثیرات بسیار مهمی را ایجاد کند.
چگونه مراقبه انجام دهیم ؟
برای انجام مراقبه هر فردی باید روش متناسب با شرایط و روحیات خود را انتخاب کند تا بتواند بهترین نتیجه را از انجام مراقبه دریافت کند. مراقبه را می توان در حالت های مختلفی از جمله نشسته، ایستاده و حتی در حالت دراز کشیده هم انجام داد. اما معمولا مراقبه در حالت نشسته روش مناسب تری برای افراد تازه کار است.
در حین انجام مراقبه ذهن را نباید خالی از اتفاقات کرد و بهتر است یک جریانی در ذهن ایجاد شود و شروع به تصور و خیال پردازی کرد. هر جایی که ذهن از مسیر مورد نظر منحرف شد، دوباره از اول شروع به این کار کرد، تا جایی که بر انحراف ذهنی غلبه شود.
برای انجام مراقبه مراحل زیر را می توان انجام داد :
- برای انجام مراقبه یک مکان مناسب و آرام را انتخاب کنید.
- در یک موقعیت راحت روی زمین، یک فرش یا صندلی بنشینید.
- چشمان خود را ببندید و به تدریج روی تنفس خود تمرکز کنید.
- برای چند دقیقه بی حرکت بمانید و نفس عمیق بکشید و هر دم و بازدم خود را احساس کنید و به مسیر عبور هوا توجه کنید.
- اگر در طول تمرین حواستان پرت شد، سعی کنید دوباره بر روی تنفس خود تمرکز کنید.
- بعد از چند دقیقه تمرکز و انجام تنفس عمیق، چشمان خود را به آرامی باز کنید.
- مهمترین بخش انجام مراقبه، مداومت آن است. سعی کنید به صورت روزانه این تمرین را تکرار کنید. در ابتدا بین دو الی سه دقیقه تمرین را انجام دهید و هرچه پیش رفتید، کم کم زمان آن را افزایش دهید.
فواید و اثرات مراقبه
مراقبه یک تمرین ذهنی است که به صورت آگاهانه و متمرکز انجام می شود و تاثیرات بسیار مفیدی روی افراد دارد. برخی از این فواید عبارتند از :
- کاهش استرس
- کنترل اضطراب
- افزایش شادابی و احساس خوب در زندگی
- افزایش تمرکز و توجه
- کاهش خستگی ناشی از کارهای روزانه
- ارتقاء سلامت روانی
- افزایش آگاهی
- افزایش خلاقیت و پردازش ایده های جدید و نو
- تقویت سلامت عاطفی
- بهبود وضعیت خواب
کاهش استرس با انجام مراقبه :
انجام مراقبه سبب کاهش سطح کورتیزول که هورمون استرس است می شود و موجب ایجاد احساس آرامش در فرد می شود. تحقیقات نشان می دهد که مراقبه می تواند واکنش های التهابی به استرس را کاهش دهد و نشانه های بیماری های مربوط به استرس را بهبود ببخشد.
کنترل اضطراب :
مراقبه می تواند میزان استرس را کاهش دهد که این مسئله به خودی خود به معنای اضطراب کمتر است. بررسی ها نشان می دهد که مراقبه می تواند به افراد مبتلا به اضطراب در آرام ساختن ذهن خود کمک کند و منجر به کاهش علائم اضطراب و کاهش سطح آن در فرد شود.
افزایش شادابی و احساس خوب در زندگی :
انجام مراقبه می تواند به افزایش حالت شادی و کاهش درون گرایی کمک کند و موجب ایجاد ذهنی آرام و متعادل شود.
افزایش تمرکز و توجه :
مراقبه ذهن آگاهی، سبب افزایش تمرکز، بر زمان حال می شود و به تدریج تمرکز فرد را برای انجام کار های روزمره بهبود می بخشد. افرادی که تمرینات مراقبه انجام می دهند، می توانند نسبت به سایر افراد، در انجام دادن کار های خود قدرت توجه، تمرکز و دقت بیشتری داشته باشند. تاثیر مراقبه در افزایش تمرکز، همانند ورزش وزنه برداری است که می تواند باعث افزایش قدرت و میزان توجه و تمرکز شود.
کاهش خستگی ناشی از کارهای روزانه :
مراقبه می تواند خستگی ناشی از کارهای روزانه را کاهش دهد و سبب بهبود انرژی و توان بدنی فرد شود.
ارتقاء سلامت روانی با مراقبه :
بررسی ها نشان می دهد که در هنگام مراقبه سطح مواد شیمیایی التهاب زا که در بدن موجب ایجاد افسردگی و تغییر در احوالات و خلق و خوی فرد می شود، کاهش پیدا می کند و سبب کم شدن افسردگی می شود. انجام مراقبه موجب بهبود سلامت روانی افراد و افزایش کیفیت ارتباط با خود و دیگران نیز می شود.
افزایش آگاهی :
مراقبه سبب می شود که افراد درک و آگاهی بیشتری نسبت به ذهن، افکار و احساسات خود داشته باشند و عملکرد های ذهنی آن ها در کار های روزانه افزایش پیدا کند.
افزایش خلاقیت و پردازش ایده های جدید و نو :
مراقبه می تواند موجب ایجاد و تسریع خلاقیت و پردازش ایده های جدید و خلاقانه تر در افراد شود.
تقویت سلامت عاطفی با انجام مراقبه :
برخی از انواع مراقبه می تواند منجر شود که افراد تصویر بهتری نسبت به خود داشته باشند و دید مثبت تری به زندگی در آن ها ایجاد شود. بررسی ها نشان می دهد که افرادی که مراقبه انجام می دهند در مقایسه با افرادی که مراقبه نمی کنند، در هنگام مواجهه با تصاویر و شرایط منفی، واکنش منفی کمتری نشان می دهند.
بهبود وضعیت خواب با مراقبه کردن :
افرادی که مراقبه انجام می دهند می توانند خواب با کیفیت تری را تجربه کنند. همچنین مراقبه در افرادی که با مشکلات خواب رو به رو هستند سبب می شود که خواب طولانی تری را داشته باشند و مشکلات بی خوابی شان بهبود پیدا کند.
انواع مراقبه
مراقبه تمرین و راه کاری موثر برای ایجاد حس آرامش و هماهنگی درونی است که موجب آرام سازی ذهن می شود و اثرات مثبت آن بر جسم و ذهن ثابت شده است. در ادامه به معرفی انواع مراقبه می پردازیم.
- مراقبه خودآگاهی
- مراقبه تمرکز
- مراقبه مانترا
- مراقبه جذب خواسته
- مراقبه سکوت
- مراقبه حسی
- مراقبه معنوی
مراقبه خودآگاهی :
مراقبه خودآگاهی نوعی از محبوب ترین مراقبه ها است که در آن افرد سعی بر افزایش آگاهی نسبت به احساسات و احوالات خود دارند. هدف اصلی این مراقبه ارتباط با ضمیر ناخودآگاه است. در این روش شما بر افکار خود توجه و تمرکز می کنید و نباید افکاری را که از ذهن تان عبور می کنند را قضاوت کنید یا با آن درگیر شوید. به مرور زمان شما می توانید به لایه های عمیق ذهن تان دست پیدا کنید و نسبت به افکار و احساسات خود آگاهی بیشتری پیدا کنید.
مراقبه تمرکز :
در مراقبه تمرکز شما فقط به یک چیز درونی و یا یک عامل بیرونی تمرکز می کنید، که متداول ترین نوع آن تمرکز بر تنفس است. هدف از این روش، تمرکز و تجربه واقعی هر چیزی است که روی آن متمرکز می شوید. آنچه اهمیت دارد این است که تمام حواس شما معطوف بر آن باشد و هر گاه که حواس شما جلب چیز دیگری شد دوباره سعی کنید تا به موضوع اصلی مراقبه خود برگردید.
مراقبه مانترا :
در مراقبه مانترا از یک کلمه یا عبارت تکراری برای پاکسازی ذهن و جلوگیری از حواس پرتی و ایجاد تمرکز استفاده می کنند. یکی از معروف ترین مانترا ها واژه "اُم" است. علاوه بر مانترا های معروف و قدیمی می شود از هر واژه یا جمله ای که احساس خوبی را به شما منتقل می کند، استفاده کنید. صدای مانترای شما می تواند بلند یا آرام باشد. برخی از افراد از مراقبه مانترا لذت می برند، زیرا تمرکز روی یک کلمه آسان تر از تمرکز بر روی نفس کشیدن است. برخی دیگر نیز از احساس لرزش صدا در بدن خود لذت می برند. مراقبه مانترا یک تمرین خوب برای افرادی است که سکوت را دوست ندارند و از تکرار لذت می برند. این نوع مراقبه سبب افزایش هوشیاری و هماهنگی با محیط اطراف می شود و شما را به سطح عمیق تری از آگاهی می رساند.
مراقبه جذب خواسته :
مراقبه جذب خواسته تصویرسازی و تجسم از موفقیت و تحقق اهداف است که باعث افزایش تمرکز وانگیزه می شود. این مراقبه باعث تقویت آرامش درونی و کاهش استرس می شود و در جهت تلاش و تبدیل رویا به واقعیت می تواند کمک کننده باشد.
مراقبه سکوت :
مراقبه ی سکوت یکی از بهترین مراقبه ها برای رسیدن به آرامش و افزایش تمرکز است. هدف اصلی از انجام این مراقبه، ساکت کرن و آرام کردن ذهن است. این که بتوان ذهن را از هر فکری خالی کرد و جلوی صدا هایی که دائما در ذهن شنیده می شود را گرفت و به آرامش ذهنی رسید. ذهن آرام سبب افزایش خودآگاهی و درون نگری در فرد مراقبه کننده می شود و در سکوت ذهنی افکار مزاحم و اضطراب های دائمی جای خود را به آرامشی عمیق و وصف ناپذیر می دهند.
مراقبه حسی :
در مراقبه ی حسی فرد بر آن چه می بیند، می شنود، مزه یا استشمام می کند، تمرکز می کند. در واقع در مراقبه ی حسی فرد بر حواس خود و آنچه که از طریق حواس دریافت می کند تمرکز می کند.
مراقبه ی معنوی :
تقریبا در تمامی ادیان و سنت های معنوی و مذهبی از مراقبه ی معنوی استفاده می کنند. مراقبه معنوی بر ایجاد درک عمیق تر از معنای معنوی، مذهبی و ارتباط با یک قدرت برتر تمرکز دارد. انواع مراقبه معنوی به اندازه خود سنت های معنوی دنیا متنوع هستند. مراقبه معنوی را می توان در خانه یا در یک مکان معنوی انجام داد. این تمرین برای کسانی که به دنبال رشد معنوی و ارتباط عمیق تر با نیروی معنوی بالاتر هستند، مفید است.
مدیتیشن چیست ؟
مدیتیشن به معنای تفکر و تدبیر کردن است. مدیتیشن در واقع، تکنیک ها و روش های تسلط بر ذهن و متمرکز کردن ذهن در بدن است که حالت آرامش عمیق و ذهنی آرام را ایجاد می کند. در مدیتیشن سعی نمی شود که افکار و احساسات خود را خاموش کرد، بلکه افراد یاد می گیرند که بدون قضاوت به آن ها نگاه کنند و درک بهتری از افکار و احساسات خود داشته باشند. بسته به نوع مدیتیشنی که انتخاب می شود؛ می توان برای افزایش آرامش و تمرکز، مقابله با احساسات منفی و غم و موارد دیگر اقدام کرد. همچنین، مدیتیشن به عنوان یکی از تکنیک های پزشکی جایگاه خود را پیدا کرده است و برای درمان بعضی بیماری ها و عوارض روانی به خصوص افسردگی و اضطراب کارکرد دارد.
مزایا و فواید انجام مدیتیشن
تحقیقات نشان می دهد که مدیتیشن می تواند تأثیرات فیزیولوژیکی و روانی مثبتی را در افراد ایجاد کند. بعضی از این اثرات مثبت شامل کاهش استرس، آرام کردن تنفس و ضربان قلب است. افرادی که به طور منظم مدیتیشن انجام می دهند تفاوت هایی در ساختار مغزشان وجود دارد که نشان می دهد سلول های عصبی در این بخش ها پیوند های بیشتری داشته و قوی تر می باشند. در نتیجه توانایی بیشتری برای مقابله و پردازش عواطف منفی مثل ترس، عصبانیت و غم و اندوه را دارند. در ادامه به بررسی فواید مدیتیشن می پردازیم.
- کاهش فشار خون
- کنترل درد
- بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن
- کاهش احتمال فراموشی در سنین بالا
- بهبود بیماری های جسمی
- مهربان تر شدن افراد
- مبارزه با اعتیاد
- بهبود حافظه
کاهش فشار خون :
مدیتیشن نقش مهمی در تنظیم فشار خون دارد که منجر به بهبود عملکرد سیستم قلبی و عروقی می شود. بررسی ها نشان می دهد که تاثیرات کاهش فشار خون در افرادی که سن بالاتری دارند بیشتر است و انجام مدیتیشن روزانه و منظم تاثیرات مثبتی بر کاهش فشار خون دارد که از بروز بیماری های قلبی و عروقی جلوگیری می کند.
کنترل درد با انجام مدیتیشن :
انجام تمرینات مدیتیشن سبب کنترل و کاهش درد در بیماران می شود. مدیتیشن سبب ایجاد فعالیت های بیشتر در مراکز مغزی که درد را کنترل می کنند می شود و در نتیجه فرد درد کمتری را تجربه می کند.
بهبود عملکرد سیستم ایمنی :
یکی از قسمت های مهم بدن انسان، سیستم ایمنی است که از بدن در برابر بیماری های مختلف مراقبت می کند. مدیتیشن برای شرایط مختلف مرتبط با ضعف سیستم ایمنی نیز بسیار مفید است. طبق مطالعات صورت گرفته مشخص شده است که جلسات منظم مدیتیشن می تواند عملکرد سیستم ایمنی فرد را بهبود ببخشد و موجب ایجاد تغییرات مثبت و پایدار در مغز افراد شود.
کاهش احتمال فراموشی و آلزایمر در سنین بالا :
تحقیقات نشان می دهد که انواع تکنیک های مدیتیشن می تواند قدرت حافظه، توجه و سرعت عملکرد ذهن را افزایش بدهد و علاوه بر مقابله با فراموشی ناشی از افزایش سن و کاهش خطر ابتلا به آلزایمر، می تواند تا حدودی به بهبود حافظه ی افرادی که دارای فراموشی شدید یا زوال عقل هستند، کمک کند.
بهبود بیماری های جسمی با مدیتیشن:
مدیتیشن به تنهایی سبب درمان بیماری ها نمی شود اما به عنوان یک عامل مهم و کمک کننده دربهبود درمان بیماری ها موثر است. مدیتیشن نقش موثری در کاهش علائم بیماری های جسمی مانند آسم، سرطان، بیماری های قلبی و سردرد های عصبی دارد.
مهربان تر شدن افراد :
مدیتیشن می تواند مدار هایی را در مغز تقویت کند که احساسات نوع دوستانه را در فرد افزایش دهد و سبب تقویت و ارتقاء عواطف و احساسات نسبت به خود و دیگران شود.
مبارزه با اعتیاد از طریق مدیتیشن :
مدیتیشن به تغییر گیرنده های مغزی مرتبط با مصرف مواد مخدر و الکل کمک می کند و منجر به کاهش تمایل فرد به مصرف این مواد می شود. تحقیقات نشان می دهد که مدیتیشن با افزایش آگاهی از محرک های رفتاری اعتیاد آور و افزایش خود کنترلی، وابستگی های افراد را به مواد کاهش می دهد.
بهبود حافظه :
انجام تکنیک های مدیتیشن سبب افزایش تمرکز، توجه و تقویت حافظه ی افرد می شود. تحقیقات نشان می دهد که مدیتیشن سبب می شود که مغز انسان ماده ی خاکستری بیشتری تولید کند که برای شناخت سالم مغز بسیار مهم است و سبب می شود که افراد با قدرت بیشتری اطلاعات جدید را یاد بگیرند و حفظ کنند.
انواع مدیتیشن
مدیتیشن انواع و سبک های متفاوتی دارد که در ادامه به معرفی انواع آن می پردازیم.
- مدیتیشن بدن محور
- مدیتیشن ذهن محور
- مدیتیشن هیجان محور
- مدیتیشن حرکتی
- مدیتیشن عشق و مهربانی
- مدیتیشن متمرکز
- مدیتیشن چاکرا
- مدیتیشن تجسم
مدیتیشن بدن محور :
این نوع مدیتیشن مبتنی بر تمرکز روی بخش های مختلف بدن است. این تکنیک شامل توجه و تمرکز دقیق به تک تک اندام های مختلف بدن و مشاهده ی احساسات فیزیکی است که به این فرآیند اسکن بدن نیز می گویند.
مدیتیشن ذهن محور :
در این نوع مدیتیشن تمرکز روی مشاهده ی افکار بدون قضاوت آنهاست.
مدیتیشن هیجان محور :
در این نوع مدیتیشن فرد روی یک احساس خاص تمرکز می کند.
مدیتیشن حرکتی :
این نوع مدیتیشن شامل تمرکز بر حرکات بدن است که با انجام بعضی از فعالیت های بدنی و حرکت دادن قسمت های خاصی از بدن صورت می گیرد. از جمله مدیتیشن های حرکتی می توان به یوگا، تایچی، چی گونگ، پیاده روی و باغبانی اشاره کرد. مدیتیشن حرکتی برای افرادی که آرامش را در عمل پیدا می کنند و می خواهند آگاهی بدن را افزایش دهند بسیار مناسب است.
مدیتیشن عشق و مهربانی :
مدیتیشن عشق ورزی موجب تقویت احساس مهربانی، محبت، عشق و پذیرش خود و دیگران می شود. در این نوع مدیتیشن فرد روی میزان مهربانی خود تمرکز می کند و با ارسال ارتعاشات مثبتی از عشق و محبت برای دوستان، آشنایان و همه ی موجودات هستی، ذهن خود را برای دریافت بیشتر آن باز می کند. با مهربانی کردن به دیگران، احساس همدلی و بخشش در وجود فرد افزایش پیدا می کند. این مسئله باعث ایجاد افکار مثبت در ذهن می شود و خشم، حالات منفی و احساسات پوچ را از بین می برد. این مدیتیشن برای کسانی که از افسردگی رنج می برند، یا دچار فوران های ناگهانی خشم می شوند یا مرتبا افکار منفی به سراغ شان می آید، بسیار مفید خواهد بود.
مدیتیشن متمرکز :
در این نوع مدیتیشن باید روی یک موضوع خاص با استفاده از هر یک از حواس پنج گانه تمرکز کرد. فرقی نمی کند که چه چیزی را برای مدیتیشن می توان انتخاب کرد. به عنوان مثال ممکن است یک مسئله درونی یا یک عامل بیرونی را برای انجام مدیتیشن انتخاب کرد. به عنوان مثال می توان روی تنفس و شمردن آن یا شعله ی شمع یا نگاه کردن به ماه تمرکز کرد.
مدیتیشن چاکرا :
مدیتیشن چاکرا مجموعه ایی از تکنیک های آرام سازی می باشد که موجب تعادل و آرامش در چاکرا ها می شود. منظور از چاکرا مرکز انرژی و قدرت معنوی در بدن است. به طور کلی هفت چاکرا در بدن وجود دارد. هدف اصلی در این نوع مدیتیشن، باز کردن چاکرا های بدن و تنظیم فعالیت آنهاست. بر اساس دسته بندی های مشخص هر چاکرا در بدن با یک رنگ مخصوص شناخته می شود. با انجام این مدیتیشن، چاکرا های مسدود شده یا نامتعادل، باز و همسو با چاکرا های اصلی بدن می شوند و به تعادل می رسند.
مدیتیشن تجسم :
مغز انسان نمی تواند همیشه تفاوت بین واقعیت و تصور را تشخیص دهد، به همین علت می توان از قدرت تجسم در جهت اهداف خود استفاده کرد. مدیتیشن تجسم تکنیکی است که با تجسم صحنه ها، تصاویر یا چهره های مثبت بر تقویت احساس آرامش متمرکز است. در این تمرین در ذهن یک صحنه دل پذیر را تجسم می کنیم و از هر پنج حواس برای افزودن بیشتر به جزئیات تجسم، کمک می گیریم. مدیتیشن تجسم می تواند احساس نا امنی ناشی از نرسیدن به هدف را کاهش دهد و احساسات مثبت و خوش بینی را افزایش دهد. بسیاری از مردم از مدیتیشن تجسم برای تقویت خلق و خوی خود، کاهش سطح استرس و تقویت آرامش درونی استفاده می کنند.
شباهت ها و تفاوت های مراقبه و مدیتیشن
مراقبه و مدیتیشن دو واژه تقریبا مترادف و هم معنی هستند که دو روی یک سکه و مکمل یکدیگر و اغلب با هم، هم پوشانی دارند. اما تفاوت های بسیار کوچکی در مفهوم این دو وجود دارد.
ریشه مدیتیشن از بودیسم است و به دلیل انعطاف پذیری و کلی بودن مفاهیم آن توسط فرهنگ ها و ادیان مختلف پذیرفته شده و در سرتا سر جهان گسترش پیدا کرده است.
مراقبه یک واژه ی عربی به معنای مراقب بودن و مشاهده کردن است و اولین سوابق مراقبه را می توان در قدیمی ترین متون هندوئیسم که قبل از میلاد مسیح است، یافت.
مراقبه شکل معنوی و عرفانی عمیق تری نسبت به مدیتیشن دارد. به طور کلی تفاوت مراقبه و مدیتیشن در هدف نهایی آن هاست که هدف مراقبه محافظت از افکار و احساسات و ذهن آگاه شدن در جهت معنویات و هدف مدیتیشن تمرکز و ذهن آگاه شدن در جهت بهبود سلامت جسم و روان است. انجام مراقبه یکی شدن با منبع انرژی هستی است و مدیتیشن نیز در سطوح مختلف و به شکل های متفاوتی انجام می شود که هر کدام اهداف خود را دنبال می کنند. طی مراقبه افراد قصد دارند در پرتو نور آگاهی به یکپارچگی دست پیدا کنند اما در مدیتیشن هدف پاکسازی ذهن و تمرکز است.
کلام آخر
در این مقاله به بررسی مفهوم مراقبه و مدیتیشن، شباهت ها و تفاوت ها و انواع آن پرداختیم. با توجه به بررسی های انجام شده می توان به این نتیجه رسید که مدیتیشن و مراقبه عملی برای رسیدن به آرامش است. با انجام تکنیک های مراقبه و مدیتیشن، می توان از فواید طولانی مدت و گسترده ی آن بهره برد. مدیتیشن و مراقبه را می توان در هر زمان و مکانی بدون نیاز به تجهیزات خاص انجام داد. شما هم اگر استرس شدید و نگران کننده ایی را تجربه می کنید با مدیتیشن و مراقبه می توانید استرس و هیجانات منفی خود را کاهش دهید و آن را کنترل کنید و آرامش درونی خود را افزایش دهید. انجام مدیتیشن و مراقبه به صورت پیوسته و حتی چند دقیقه در روز بسیار مفید و اثرگذار خواهد بود.