یکی محبوب ترین نوشیدنی ها در بین افراد قهوه است. علت محبوبیت این دانه ی گیاهی عطر و کافئین موجود در آن است. کافئین در بدن، دوپامین ایجاد می کند و در نهایت سطح انرژی و متابولیسم بدن افزایش می یابد. البته انرژی نهفته در قهوه کاذب است و برای ساعاتی شما را سرحال می کند. در این مقاله به برخی از مضرات و فواید قهوه هم چنین انواع کافئین می پردازیم.
تعریف کافئین و انواع و اثرات آن
کافئین در واقع نوعی محرک بیرونی است؛ که با وارد شدن آن در بدن، سیستم عصبی مغز را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث بی خوابی و همچنین انرژی کاذب در بدن می شود.
خوردن مواد کافئین دار، مواد اضافی بدن را دفع می کند و اسید معده را بیشتر خواهد کرد.
موادی که در خود کافئین دارند از جمله :
- چای سیاه و سبز
- قهوه و شکلات
- نوشابه / انواع انرژی زا
- بعضی از آجیل ها
- مکمل های ورزشی
مواد کافئین دار مانند : قهوه یا چای به علت انرژی کاذبی که به افراد می دهند؛ اعتیاد آور می شوند به همین جهت ترک آن موجب بروز اختلالاتی در سیستم زندگی و جسمانی شما خواهد شد. از تاثیرات مصرف کافئین می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- ضعف شدید جسمانی و کاهش عملکرد مغزی
- تحریک پذیری و تغییرات خلقی و رفتاری ( احساس کلافگی و بی حوصلگی )
- سرگیجه و سردرد های نواحی سر
- حالت تهوع و مشکلات گوارشی
- بهم ریختگی دوران قاعدگی در زنان
خوردن آب زیاد، ورزش، تحرک و مصرف موادغذایی مورد نیاز بدن، انرژی کافی و طبیعی را به شما می دهد. در نتیجه شما از اعتیاد به مصرف زیاد کافئین غیر ضروری نجات خواهید یافت. البته مصرف کافئین و قهوه، چه زیاد باشد و چه کم باشد؛ برای گروهی از افراد کاملا ممنوع است. افرادی مثل :
- افراد مبتلا به مشکلات گوارشی مانند : اسهال و یبوست
- بانوان باردار و شیرده
- افراد مبتلا به بیماری های معده /مثانه و روده
- افراد مبتلا به نارسایی های قلبی
- افراد دچار حملات پنیک و بیماری های صرع
- کودکان زیر 10 سال و افراد سال خورده
قهوه چیست ؟ مراحل کشت و فرآوری تا مصرف آن
قهوه یک دانه ی گیاهی است؛ که بر اثر تفت دادن به رنگ قهوه ای در می آید. کشت قهوه در آب و هوای گرم انجام می شود. هند / برزیل / کلمبیا و اندونزی جز کشور های معروف در حوزه ی کشت قهوه هستند. زمان تقریبی کشت و برداشت دانه های قهوه معمولا سه تا پنج سال است.
- کاشت دانه های قهوه در مناطق گرمسیری
- آبیاری زیاد به دانه های قهوه جهت رشد
- کاشت درختان قهوه در مزارع
- چیدن و برداشت دانه های قهوه (به صورت دستی یا ماشینی )
- فرآوری دانه های چیده شده به صورت خشک و شسته
فرآوری به صورت خشک : پهن کردن دانه های قهوه زیر نور آفتاب
فرآوری به صورت شسته : خشک کردن دانه های قهوه با ماشین های مخصوص
- جداسازی دانه های قهوه از پوسته
- آزمایش یا کاپینگ قهوه به جهت ارزیابی کیفیت و نوع قهوه
- روست یا برشته کردن دانه های قهوه
- خرد کردن و آسیاب دانه ها جهت دریافت پودر قهوه
- بسته بندی و ارائه ی قهوه در بازار ها
- رعایت اصول دم کردن دانه های قهوه و مصرف آن
انواع مختلف قهوه
- قهوه آمریکانو : ترکیب آب جوش و اسپرسو
- قهوه اسپرسو : عصاره ی دانه های قهوه ( فشار آب جوش با دانه های قهوه )
- قهوه کاپوچینو : ترکیب فوم شیر داغ همراه با پودر اسپرسو
- قهوه لاته : ترکیب پودر کاکائو با اسپرسو همراه با فوم شیر
- قهوه موکا : ترکیب شکلات و فوم شیر با دانه های قهوه
- قهوه آیس کافی : ترکیب اسپرسو دم کرده همراه با یخ
- قهوه فرانسوی : جداسازی دانه های قهوه خیسانده شده در آب داغ با پیستون
- قهوه ماکیاتو : ترکیب یک شات اسپرسو همراه با فوم شیر
- قهوه فلت وایت : ترکیب قهوه با شیر بدون فوم
- قهوه ترک : ترکیب دانه های خرد قهوه با آب و شکر
- قهوه ایرلندی : ترکیب دانه های قهوه با خامه و شکر
- قهوه عربیکا : نوعی خاص از انواع دانه های قهوه
- قهوه روبوستا : یکی از انواع و گونه های اصلی دانه های قهوه
- قهوه لبیریکا : شکل بیضی دارد از انواع اصلی دانه های قهوه
بهترین زمان مصرف قهوه
مصرف قهوه و مواد کافئین دار در برخی از تایم های شبانه روز تاثیرات بیشتری دارد. مصرف کافئین به خصوص قهوه به هنگام شب، اختلالات بسیاری را در سیستم جسمانی از جمله کیفیت خواب و سطح انرژی ایجاد می کند. بهترین زمان مصرف قهوه و کافئین :
- ما بین وعده های غذایی با معده ی پر
- اول صبح و بعد از صبحانه برای تمرکز و انرژی بیشتر
- بعد از ناهار جهت داشتن انرژی برای مابقی طول روز
فواید مصرف قهوه و کافئین بر سلامت جسم
- کمک به جلوگیری از آلزایمر و فراموشی
- دارای اکسیدان بالا
- افزایش توانایی در باروری اسپرم در مردان
- رفع خواب آلودگی و خستگی
- افزایش سطح انرژی و متابولیسم بدن با دریافت کافئین موجود در قهوه
- کمک به کنترل فشار خون
- تاثر در کاهش وزن با خوردن نوشیدنی های مختلف قهوه
- تاثیر در عفونت های کبدی
- دارای ویژگی های ضد التهابی / جلوگیری از پیری و مفید برای پوست
- کمک به پیشگیری از دیابت نوع 2
- درمان افسردگی با مصرف قهوه
- پیشگیری از ابتلا به بیماری های کلیوی
- پیشگیری از مبتلا شدن به بیماری قلبی مانند : سکته و نارسایی های قلبی
مضرات مصرف بیش از حد قهوه و کافئین بر سلامت جسم
- ایجاد تپش قلب و تندی ضربان
- ثاتیر معکوس در عملکرد خوابیدن ( احساس خواب آلودگی و خستگی زیاد )
- ایجاد کلسترول بالا و قند خون
- ترش کردن و سوزش شدید در معده
- ضعف و لرزش عضلانی
- مبتلا شدن به پوکی استخوان
- ابتلا به فشار خون بالا با مصرف بیش از حد کافئین
- ایجاد مشکلات گوارشی
- اعتیاد و عوارض ناشی از آن با مصرف زیاد قهوه و چای
- ایجاد اختلالات پنیک
- اختلال در تنظیم و کیفیت خواب
فواید و نحوه مصرف کافیئن و قهوه برای ورزشکاران
با توجه به انرژی زا بودن قهوه و درصد بالایی از کافئین طبیعی موجود در آن، این نوشیدنی مورد استفاده ی ورزشکاران است و جز روتین و رژیم غذایی آن ها است.
- ورزشکاران استقامتی : جهت رفع خستگی و بی خوابی، هم چنین ریکاوری بعد از تمرین و تنظیم عملکرد بهتر قلب و عروق لازم است 60 الی 90 دقیقه قبل از تمرین، قهوه و کافئین مصرف کنند.
- ورزشکاران سرعتی و قدرتی : جهت افزایش استقامت عضلات در انجام حرکات، 60 الی 90 دقیقه قبل تمرین لازم است قهوه مصرف کنند.
- ورزشکاران تکنیکی و هوشی : جهت دقت و تمرکز، هم چنین میزان خلاقیت و بالا رفتن سطح هشیاری 60 الی 90 دقیقه قبل تمرین یا مسابقات لازم است قهوه مصرف کنند.
تاثیرات قهوه بر جسم ورزشکاران
- کمک به چربی سوزی و کاهش وزن
- بالا بردن سطح توانایی و انرژی با خوردن قهوه در هنگام ورزش
- ایجاد تمرکز برای انجام تمرینات ورزشی
- کمک به قدرت و استقامت عضلات در هنگام ورزش
- نگه داری آب موجود در بدن
- کمک به حجم دهی عضلات
تاثیرات قهوه بر جنبه های مختلف زندگی
کسب علم بیشتر با نوشیدن قهوه :
در تاثیرات نوشیدن قهوه که در بالاتر هم اشاره شد؛ خوردن قهوه باعث ایجاد تمرکز می شود. در نتیجه با تمرکز بیشتر در زمان کوتاه تر، داده های بیشتری وارد ذهن می شود. توصیه می شود به هنگام خواندن درس و قبل از شروع آزمون یا امتحانات قهوه مصرف شود.
فرهنگ و نوشیدن قهوه :
سرو چای و قهوه جزو جدا نشدنی در مهمانی ها و ملاقات های مختلف از دیدار های عاشقانه گرفته تا ملاقات های کاری هستند. در فرهنگ بعضی از کشور ها مثل فنلاند، نوشیدن قهوه بسیار مورد استقبال مردم قرار دارد. جالب است بدانید؛ قهوه در یونیسکو به عنوان آثار فرهنگی برخی از کشور های جهان به ثبت رسیده است.
هنر نمایی در سرو قهوه :
یکی از مشاغل پرطرفدار این دوره از زمان، باریستایی است. باریستا با زدن آرت بر روی نوشیدنی قهوه و با ایجاد اشکال مختلف هنرنمایی می کند.
قهوه ثبت شده در تاریخ :
با توجه به محبوبیت زیاد این دانه ی گیاهی 1 اکتبر به عنوان روز جهانی قهوه ثبت شده است. جالب است بدانید؛ قهوه اولین بار در کشور یمن کشف شد و بعد از آن در سراسر جهان کشت و مصرف می شود.
تاثیر قهوه در محیط زیست :
قهوه اگر با کشت نامناسب و به صورت ناپایدار کاشته شود؛ می تواند خسارت جبران ناپذیری را بر محیط زیست وارد کند. قطع درختان برای کاشت قهوه در زمین های هموار و در نتیجه از بین رفتن جنگل ها و آسیب به زیست بوم جانواران، یکی از خسارات کشت نامناسب قهوه است. جالب است بدانید؛ کافئین موجود در قهوه اگر به بدن حیوانات برسد؛ موجب اختلالاتی در ژن آن ها خواهد شد.
امضای نویسنده :
با تمام طعم و عطر بی نظیری که قهوه دارد و با توجه به خواص درمانی آن لازم است؛ در مصرف قهوه و کافئین بسیار دقت داشته باشید. نوشیدن مداوم و زیاد قهوه، باعث ایجاد over caffeinated اور کافئین در شما می شود. اما در نهایت سرو طعم بهشتی این نوشیدنی جذاب می تواند؛ لحظات لذت بخشی را برای شما به ارمغان بیاورد.